” Ik heb het zo vaak moeten horen, wat is het toch jammer dat er zoveel moois gesloopt is in Valkenswaard.” Aan het woord is Theo Geldens, wethouder namens H&G.
Tal van prachtige panden die verwijzen naar de rijke geschiedenis van Valkenswaard zijn verdwenen en komen nooit meer terug. Kijk eens naar oude foto’s van de prachtige panden in het van Best park, het oude politiebureau op de markt en zoveel meer. Vanuit mijn portefeuille monumenten maar nadrukkelijk ook vanuit mijn eigen overtuiging hecht ik er veel belang aan dat wat waardevol is te behouden en te beschermen. Na mijn benoeming in mei 2018 is sterk ingezet op het benoemen van gemeentelijke monumenten. In amper 6 maanden tijd zijn meer gebouwen als gemeentelijk monument aangeduid dan in de afgelopen tien jaar, daarbij hecht ik er belang aan u mee te geven dat voordat wij overgaan tot aanduiding er goed overleg heeft plaatsgevonden met de eigenaar van de betreffende gebouwen. Ook waken we ervoor dat aanduiding geen toekomstige leegstaand tot gevolg mag hebben.
Leenderweg 89, Dorpsstraat 22, Kerkweg 21-21A, Julianastraat 12, Leenderweg 26, Maastrichterweg 3 en 5 tot gemeentelijk monument
Dit op een advies van de A2-Erfgoedcommissie.
Hieronder een beschrijving van de objecten:
Leenderweg 89
Voormalige sigarenfabriek van Chr. van de Kerkhof, gebouwd rond 1922 en uitgebreid rond 1926. De fabriek bestaat bouwkundig gezien uit drie delen, te weten:
Dit pand is cultuurhistorisch van waarde wegens zijn plaats in de geschiedenis van de tabaksindustrie in Valkenswaard. Opmerkelijk is het zeer grote volume van dit bedrijf. Het is daarmee afwijkend van de vele tabaksfabriekjes, die veelal in een normaal woonhuis waren gevestigd. Uit de uitbreiding in 1926 blijkt bovendien, dat de sigarenindustrie hier welig bloeide. Het gebouw toont op veel plaatsen nog het oude uiterlijk (rondboogramen in zijgevels op bovenste verdieping), maar de meeste vensters hebben kunststof-kozijnen.
Dorpsstraat 22
Woonboerderij, oorspronkelijk van het hallenhuistype, blijkens jaartal in de westgevel versteend in 1754. Volgens het kadaster was het pand in 1832 eigendom van de toenmalige burgemeester van de gemeente Borkel en Schaft, Jan Cox. In 1886 maakte het kadaster melding van een verbouwing, waarbij de oost- en zuidgevel vernieuwd werden. Het pand heeft een kern die teruggaat tot de late 16e of vroege 17e eeuw. Deze kern heeft sporen van hergebruik, mogelijk afkomstig van een 15e- of 16e-eeuwse voorganger.
Kerkweg 21-21A
Voormalige sigarenfabriek van de firma H. Kinjet en zonen, gebouwd in de periode 1922-1924.
Dit pand is cultuurhistorisch waardevol vanwege zijn herkenbare uiterlijk als vroeg twintigste-eeuwse sigarenfabriek met mansardekap. In vergelijking met andere sigarenfabrieken spreken we hier over een fors bedrijf, gelegen in het centrum van Valkenswaard.
Julianastraat 12
Protestantse Ontmoetingskerk, gebouwd in de periode 1960-1962 als Gereformeerde kerk, naar een ontwerp van de architecten Cees van der Bom en Wout Ingwersen in de “Shake-hands bouwstijl”. Uitgebreid in 1974 en 1988-1991.
De kerk bestaat bouwkundig gezien uit vier delen, te weten:
De kerk met entree en klokkentoren heeft een bijzondere vormgeving en een materiaalgebruik dat van de standaard afwijkt. Wout Ingwersen was een moderne na-oorlogse architect die (zoals bijna alle architecten) beïnvloed is door Le Corbusier (Ronchamp: Notre Dame du Haut). Een vergelijkbare kerk bouwde hij in Waalwijk. De bijeenkomstruimte en klokkentoren uit 1962 worden beide als hoog monumentaal gewaardeerd. De overige bebouwing wordt als indifferent gewaardeerd.
Leenderweg 26
Tweelaagse dorpsvilla gebouwd in 1907 voor burgemeester W. Thijssen.
Dit pand heeft een hoge monumentale waarde vanwege de rijke vooroorlogse architectuur, herkenbaar in de combinatie van lijst- en topgevel. Het geheel is op een bijzondere wijze gecombineerd met de afwisselende bouwvormen uit de jaren ’30. Uiterlijk is het pand nog zeer authentiek. Samen met de naburige panden op nummer 28, 30 en 36 is hier sprake van een zeer hoge ensemblewaarde.
Cultuurhistorisch geeft dit pand uitdrukking aan de welvaart die er begin 20e eeuw al bestond in Valkenswaard en de status van het burgemeestersambt in het algemeen.
Maastrichterweg 3
Tweelaagse dorpsvilla met samengesteld dak uit ca. 1900 met rechts een eenlaagse garage of bedrijfsruimte onder een samengesteld dak uit ca. 1900.
Dit pand met aangelegen garage/bedrijfsruimte is waardevol vanwege de rijke architectuur en de authenticiteit. Het complex is een voorbeeld van de bouw van woningen van de gegoede middenstand rond 1900.
Maastrichterweg 5
Vrijstaande eenlaagse eclectische dorpsvilla onder platdak met schilden. Gebouwd in 1894 door koopman P. Fasol.
Dit pand is waardevol vanwege de zeer rijke en zeer opvallende architectuur met de vele versieringen. Wat verschijningsvorm betreft is dit pand in Valkenswaard een unicum. Uiterlijk ziet het pand er nog authentiek uit. Cultuurhistorisch is het pand een goed voorbeeld van een praal-woning van een gegoede middenstander.
Met monumentale groet,
Theo Geldens.
wethouder Monumenten